Στις 30 Μαρτίου δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την προέλευση της πανδημίας Covid-19. Πριν την δημοσίευση της έκθεσης είχε προηγηθεί επίσκεψη δέκα ειδικών επιστημόνων του ΠΟΥ στην Κίνα για να ερευνήσουν σχετικά με την εμφάνιση του ιού SARS-CoV-2, που προκάλεσε την πανδημία.
Στην έκθεση, η έναρξη της
πανδημίας τοποθετείται χρονικά μερικούς μήνες πριν από τα μέσα του Δεκεμβρίου
2019, ενώ αναφέρονται τέσσερα ενδεχόμενα μετάδοσης: 1) από νυχτερίδες σε
ανθρώπους μέσω άλλου ενδιάμεσου ξενιστή, ο οποίος δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη,
2) μετάδοση απευθείας από νυχτερίδες σε ανθρώπους, 3) μετάδοση μέσω
κατεψυγμένων προϊόντων και 4) διαρροή του ιού από κάποιο εργαστήριο.
Η τελευταία πιθανότητα
θεωρείται εξαιρετικά μικρή, σύμφωνα με την έκθεση. Ο ίδιος ο επικεφαλής των
ειδικών του ΠΟΥ που επισκέφτηκαν την Κίνα, Πίτερ Μπεν Εμπαρέκ, απορρίπτει τη
θέση της διαρροής του νέου κορωνοϊού από εργαστήριο και χαρακτήρισε «εξαιρετικό
σενάριο» ταινίας.
Ωστόσο, αυτή η «εξαιρετικά
μικρή πιθανότητα» έδωσε την αφορμή στον Μπάιντεν να ζητήσει από τις
αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών (!) να εξετάζουν τα δύο «εξίσου εύλογα»
σενάρια (αν ο κορονοϊός προήλθε από «εργαστηριακή διαρροή» ή από «επαφή ανθρώπου
με μολυσμένο ζώο») και σε 90 μέρες να έχει στο γραφείο του το τελικό πόρισμα.
Από την πρώτη στιγμή της
εμφάνισης του ιού, ο Τραμπ (και οι υπουργοί του) τον είχε χαρακτηρίσει
«κινεζικό ιό» ή «ιό της Γουχάν». Η «Washington Times» υποστήριζε ότι «ο ιός
ενδέχεται να διέρρευσε από κινεζικό εργαστήριο στο πλαίσιο βιολογικού πολέμου».
Την ίδια περίοδο, βέβαια,
η επιστημονική κοινότητα απέρριπτε, στο σύνολό της, αυτές τις θεωρίες, ως, αυτό
που ήταν πραγματικά, θεωρίες συνωμοσίας. Το ίδιο κάνει και σήμερα. Ούτως ή
άλλως, δεν υπάρχει καμιά σοβαρή απόδειξη, μέχρι τώρα, που να αξίζει κανείς να
ασχοληθεί.
Το μόνο επιχείρημα για την
εξέταση της θεωρίας της «εργαστηριακής διαρροής» είναι η απουσία ανεύρεσης,
μέχρι στιγμής, του ενδιάμεσου ξενιστή για τη μετάδοση του SARS-CoV-2, όπως είχε
συμβεί και με τους άλλους κορωνοϊούς που ήταν υπεύθυνοι για τον SARS και τον
MERS. Αλλά, το επιχείρημα είναι έωλο. Ο ιός SARS-CoV-2 αποτελούσε άγνωστο ιό
πριν από την πανδημία, χωρίς να υπάρχουν, δηλαδή, στοιχεία αναφορικά με τη νουκλεοτιδική
του αλληλουχία σε ερευνητικά άρθρα ή βάσεις δεδομένων. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα
μπορούσε να είχε «κατασκευαστεί και μελετηθεί» και να «ξεφύγει σκόπιμα ή μη» από
κάποιο εργαστήριο πιο πριν.
Επίσης, η ίδια η αναζήτηση
της προέλευσης ή/και του ξενιστή του ιού είναι μία μακρόχρονη και δύσκολη
διαδικασία ερευνών. Μία διαδικασία, όμως, που είχε ήδη ξεκινήσει δέκα χρόνια πριν
διαγνωσθεί το πρώτο κρούσμα της Covid-19 από μία ομάδα επιδημιολόγων που
συμμετείχαν στο αμερικάνικο πρόγραμμα PREDICT στα βάθη της ζούγκλας της επαρχίας
Γιουνάν, «κυνηγώντας» μία πηγή αναδυόμενων ιών.
Κατά τη διάρκεια της
έρευνας στην περιοχή, οι ερευνητές εντόπισαν έναν μεγάλο αριθμό αγνώστων
αναδυόμενων ιών σε σπηλιές που κατοικούνταν από τρανορινόλοφες νυχτερίδες. Κάθε
μία από αυτές θα μπορούσε (και μπορεί ακόμα) να προκαλέσει και μία πανδημία.
Όμως, στα τέλη του 2018, η
κυβέρνηση Τραμπ σταμάτησε απότομα την παραπάνω έρευνα, όπως διέκοψε όλα τα
αμερικανικά προγράμματα στην Κίνα, και τις προσπάθειες να αναχαιτηθεί και μία
πιθανή μετάδοση ενός νέου κορονοϊού.
Οι ερευνητές πίστευαν ότι ήταν
στα πρόθυρα σημαντικών ανακαλύψεων, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν τα
γονίδια των κορονοϊών που είχαν εξάγει από τις τρανορινόλοφες νυχτερίδες, και
για την παραγωγή εμβολίων αλλά και για τη δημιουργία ενός χάρτη για τα πιθανά
επίκεντρα μιας επόμενης πανδημίας.
Οι βασικοί λόγοι που
σήμερα ο (και καλά σοβαρός) Μπάιντεν «ξαναζεσταίνει τη σούπα» της «εργαστηριακής
διαρροής» είναι δύο. Η όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα (δείτε
στο προηγούμενο τεύχος της ΕΑ το σχετικό άρθρο του Ν. Λούντου για τη Σύνοδο των
G7) και η
«απενοχοποίηση» της βιομηχανίας εξορύσεων και των πολυεθνικών τροφίμων που,
καταστρέφοντας το φυσικό περιβάλλον και συμβάλοντας στην κλιματική αλλαγή,
ευθύνονται για τα πραγματικά αίτια της εμφάνισης και εξάπλωσης νέων ασθενειών,
όπως της σημερινής πανδημίας.
Τις τελευταίες δεκαετίες,
ένα νέο αναδυόμενο νόσημα εμφανίζεται πέντε φορές τον χρόνο. Μία έρευνα εκτιμά
ότι υπάρχουν πάνω από 3.200 είδη κορονοϊού σε νυχτερίδες, έτοιμα να μολύνουν
τον άνθρωπο με την πρώτη ευκαιρία.
Περίπου το 60% των νέων
παθογόνων ιών προέρχονται από ζώα και περίπου το 30% μπορεί να αποδοθεί άμεσα
στις αλλαγές που προκλήθηκαν από «αλλαγή χρήσης της γης» από «ανθρώπινη
δραστηριότητα»: αποψίλωση, γεωργία, ανάπτυξη ή εξόρυξη πόρων σε περιοχές που
προηγουμένως ήταν παρθένες.
Είναι ενδεικτικό ότι μόνο
το 15% των δασικών περιοχών του πλανήτη έχουν απομείνει ανέγγιχτες. Οι
υπόλοιπες έχουν αποψιλωθεί, καταστραφεί ή σπαστεί σε κομμάτια, σε σημείο που τα
οικοσυστήματα που βασίζονται σε αυτές να έχουν πλέον διαταραχθεί. Τα Ηνωμένα
Έθνη προειδοποιούν ότι ο αριθμός των ειδών στον πλανήτη έχει ήδη μειωθεί κατά
20% και πως πάνω από ένα εκατομμύριο είδη ζώων και φυτών βρίσκονται αντιμέτωπα
με εξαφάνιση. Αλλά και τα είδη που επιβιώνουν έχουν περιορισμένη έκταση
οικοτόπων με αποτέλεσμα την αύξηση της πιθανότητας στενών και επαναλαμβανόμενων
επαφών με τον άνθρωπο. Ο Έμπολα αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση.
Περισσότερο από το ένα
τρίτο των εκτάσεων του πλανήτη και τρία τέταρτα όλου του πόσιμου νερού
διατίθενται ήδη για την αγροκτηνοτροφική παραγωγή και αυτές είναι περιοχές στις
οποίες οι μεταδοτικές ασθένειες εξαπλώνονται με τη μεγαλύτερη συχνότητα.
Η
βιομηχανική κτηνοτροφία, στο σύνολο της, έχει αποψιλώσει μια έκταση ίση με την
αφρικανική ήπειρο προκειμένου να εκθρέψει ζώα που προορίζονται για σφαγή.
Εκατοντάδες χιλιάδες ζώα στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο δημιουργώντας
ιδανικές συνθήκες για τη μετάλλαξη των μικροβίων σε θανάσιμους παθογόνους
οργανισμούς.
Το ίδιο και για τα λοιμώδη
νοσήματα (κυρίως από κουνούπια) που έχουν, επίσης, αυξηθεί, καθώς η αύξηση της
θερμοκρασίας και oι απρόβλεπτες βροχοπτώσεις καθιστούν όλο και περισσότερες
περιοχές του πλανήτη ευάλωτες αυξάνοντας το εύρος της περιοχής μέσα στο οποίο η
ασθένεια μπορεί να βρει ξενιστές για να μεταφέρουν παθογόνους ιούς.
Η απόρριψη της θεωρίας δεν
σημαίνει ότι η Κίνα δεν έχει ευθύνες. Ο οικονομικός ανταγωνισμός «για να φτάσει
και να ξεπεράσει τις ΗΠΑ», έχει μετατρέψει τη Κίνα στο μεγαλύτερο εκπομπέα CO2 στην ατμόσφαιρα και σε καταστροφέα του
φυσικού της περιβάλλον για να δημιουργήσει τα τερατουργήματα τύπου Γιουχάν,
δημιουργώντας (και αυτή) τους όρους εμφάνισης και εξάπλωσης της πανδημίας.
Ο εχθρός μας δεν είναι στα
εργαστήρια. Είναι στις βιομηχανίες, στις κυβερνήσεις, είναι το ίδιο το σύστημα
που καταστρέφει το περιβάλλον και τις ζωές μας.