Καμένα τα Γεράνεια Όρη: Ένα έγκλημα που είχε προβλεφθεί

"Σε πλήρη ετοιμότητα η Πολιτική Προστασία και το Πυροσβεστικό Σώμα ενόψει αντιπυρικής περιόδου που ξεκινά την 1η Μαΐου" ήταν ο τίτλος στο site της Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων στις 15 Απρίλη (https://www.civilprotection.gr/fr/node/6936).

Εκεί διαβάζουμε ότι: "Η βέλτιστη προετοιμασία και η διασφάλιση του καλύτερου συντονισμού μεταξύ όλων των υπηρεσιών και συναρμόδιων φορέων στο σύνολο της χώρας, αποτέλεσε σήμερα αντικείμενο δύο συσκέψεων που πραγματοποιήθηκαν στο κτίριο Φάρος της Πολιτικής Προστασίας, υπό τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκο Χαρδαλιά...Με το πέρας της σύσκεψης, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δήλωσε: «Ελήφθησαν συγκεκριμένες αποφάσεις για οδηγίες προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση προκειμένου να καθαριστούν τα περιαστικά δάση, έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους που υπάρχουν κυρίως στην Αττική...ο Νίκος Χαρδαλιάς, σημείωσε: «Δουλεύουμε νυχθημερόν, ετοιμαζόμαστε για τη νέα αντιπυρική περίοδο...Σε γενικές γραμμές βρισκόμαστε σε πολύ καλό σημείο. Μένει τις επόμενες μέρες να προετοιμαστούμε καλύτερα και να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στο κομμάτι της πρόληψης για να μπορέσουμε, στις περιοχές που έχουν «βγάλει» φωτιές στο παρελθόν, να είμαστε σίγουροι ότι έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες από τους εμπλεκόμενους φορείς..».

Η πρώτη δασική πυρκαγιά για τη φετινή αντιπυρική περίοδο, που ξεκίνησε την Τετάρτη 19 Μάη από το Σχινό Λουτρακίου στα Γεράνεια Όρη, έκανε στάχτη όλα τα δήθεν σχέδια της "πανέτοιμης" κυβέρνησης.

Η φωτιά κατέκαιγε επί τέσσερις συνεχόμενες μέρες το πευκοδάσος στην ανατολική πλευρά από τα Γεράνεια Όρη, μόλις 60 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Οι εικόνες από τον δορυφόρο, το πρωί του Σαββάτου, έδειχναν ότι κάηκαν κατά προσέγγιση 41.400 στρέμματα δασικών εκτάσεων, 12.370 στρέμματα καλλιεργειών και 11.870 στρέμματα χορτολιβαδικών εκτάσεων. 279 άνθρωποι επηρεάστηκαν άμεσα από την πυρκαγιά, καθώς και 373 κατοικίες.

Πρόκειται για μια ακόμη μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή σε ένα δάσος που έχει ανακηρυχτεί προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Natura 2000. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον αναμένεται να είναι πολλαπλές. Ο Καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος του Ο.Α.Σ.Π., Ευθύμης Λέκκας, δήλωσε ότι: «ενδεικτικά αναμένονται αύξηση του κινδύνου σε πλημμυρικά φαινόμενα, έντονες διαβρώσεις, ροές κορημάτων και κατολισθητικά φαινόμενα, τα οποία θα τροφοδοτήσουν και το θαλάσσιο χώρο με τα κατάλοιπα της καύσιμης ύλης». Τον Ιούλιο του 2018 είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στη δυτική πλευρά του Όρους (πάνω από την Κινέττα) καταστρέφοντας τότε 53.000 δασικά στρέμματα.

Ποιος φταίει για αυτή την περιβαλλοντική καταστροφή; Και από αυτή την κυβέρνηση ακούμε τις ίδιες απαντήσεις: κάποιος έκαψε ξερά χόρτα, υπήρχε παρατεταμένη ξηρασία και ισχυροί άνεμοι. Η μόνη επιπλέον δικαιολογία ήταν η ατυχία της χρονικής συγκυρίας που ξέσπασε η φωτιά. Ο Χαρδαλιάς, αφού πρώτα δήλωσε ικανοποιημένος, δεν ντράπηκε να δηλώσει ότι: «αντιμετωπίσαμε μια εξαιρετικά δύσκολη πυρκαγιά σε μια χρονική συγκυρία εκτός της βασικής αντιπυρικής περιόδου, χωρίς 29 μισθωμένα μέσα αναπτύσσονται από τις 25 Μαΐου μέχρι τις 10 Ιουνίου». Την ίδια στιγμή είχαμε, όπως και στη περίπτωση της "Μήδεια" την μετάθεση ευθυνών από τον έναν φορέα στον άλλο. Η Πυροσβεστική δήλωσε ότι για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών υπεύθυνη ήταν η Περιφέρεια Αττικής και Περιφέρειας Αττικής απάντησε ότι υπεύθυνα είναι τα Δασαρχεία.

Αν ο καπνός δεν έφτανε μέχρι τα παράλια της Τουρκίας και ο ουρανός δεν είχε γίνει πορτοκαλοκόκκινος από την Τετάρτη το βράδυ θα αργούσαμε να μάθουμε και για την ίδια τη φωτιά αφού η κυβέρνηση αποφάσισε να σχοληθεί την Πέμπτη το απόγευμα και τα ΜΜΕ της λίστας Πέτσα δεν το είχαν ούτε σαν είδηση στα δελτία ειδήσεων. 

Η μοναδική υπεύθυνη για την κατστροφή στα Γεράνεια Όρη είναι η κυβέρνηση της ΝΔ. Όταν ο Μητσοτάκης, στα εγκαίνια της ξενοδοχειακής μονάδας στον Ερημίτη Κέρκυρας δήλωνε το αμίμητο: "Δάση είναι, κάποια στιγμή θα καούν, οπότε καλά κάνουμε και τα χτίζουμε" αυτό ακριβώς εννοούσε. Και το "χτίζουμε" δεν αφορά μόνο ξενοδοχεία αλλά και αιολικά πάρκα, εξορύξεις...

Κατ' αρχάς, είναι χοντρή πρόκληση να επικαλείται η κυβέρνηση τις έντονες καιρικές συνθήκες και την κλιματική αλλαγή. Όχι μόνο γιατί είναι συνυπεύθυνη για την κλιματική αλλαγή αλλά γιατί, π.χ., η παρατεταμένη ανομβρία είναι γνωστή εδώ και αρκετούς μήνες (γι' αυτό λέγεται και παρατεταμένη). Τι μέτρα πήρε η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς του "επιτελικού κράτους" για το συγκεκριμένο Όρος από τη στιγμή, μάλιστα, που το 2018 είχε καεί το υπόλοιπο μισό; Απολύτως κανένα. Ούτε καθαρισμοί, ούτε διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, ούτε ζώνες πυρόσβεσης, ούτε τίποτα.

Το ίδιο προκλητική είναι και η δήλωση για δήθεν ενίσχυση της Πυροσβεστικής. Σε μία χώρα που κάθε καλοκαίρι εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καίγονται, ο αριθμός των πυροσβεστών είναι μόλις 16.500 (με πάνω από 4.000 κενές οργανικές θέσεις) και από αυτούς, πάνω από 1.700 είναι εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού είτε γιατί εξυπηρετούν την πυροπροαστασία των ιδιωτικών αεροδρομίων, είτε το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΟΔΥ. Ο μέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών ξεπερνάει τα 40 χρόνια ενώ κάθε καλοκαίρι προσλαμβάνονται εποχικοί πυροσβέστες που ενώ καλύπτουν "πάγιες και διαρκείς ανάγκες" (και αυτή) η κυβέρνηση αρνείται να τους μονιμοποιήσει.

Τα περισσότερα οχήματα είναι παλιά και ακατάλληλα. Από τα 3.300 οχήματα (1.950 υδροφόρα), το 40% είναι πάνω από 20 ετών και το 30% είναι από 10 έως 20 ετών. Και η πρόκληση της κυβέρνησης γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν για την αστυνομία, σύμφωνα με την ΕΛΑΣ, μόνο «εντός του 2020 υλοποίησε ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα, με την παραλαβή 1.453 νέων οχημάτων, ενώ πρόσφατα παρελήφθησαν επιπλέον 45 οχήματα», όταν η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της Λίστας των χωρών της ΕΕ με πάνω από 500 αστυνομικούς ανά 100.000 κατοίκους, όταν προσλαμβάνει 1.000 μόνιμους μπάτσους για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία. 

 Όταν ο Χαρδαλιάς δήλωνε ότι «όλα τα διαθέσιμα εναέρια μέσα τέθηκαν στην υπηρεσία των επίγειων» η λέξη κλειδί είναι τα "διαθέσιμα". Επισήμως πέταξαν 8 Canadair από τα 18 που υπάρχουν (11 CL-215 και 7 CL-415) και 9 PZL από τα 19 που υπάρχουν. Λιγότερα από τα μισά. Τα υπόλοιπα είναι στο έδαφος είτε εξαιτίας βλάβης είτε έλλειψης ανταλλακτικών. Τα CL-215 έχουν συμπληρώσει πάνω από 40 χρόνια πτήσεων, τα CL-415 πάνω από 20 και τα PZL πάνω από 30. Η Πολεµική Αεροπορία παρέλαβε το πρώτο Canadair CL-215 το 1975. Η Canadair έχει κλείσει και τα ανταλλακτικά είναι δυσεύρετα. Γι' αυτό η κυβέρνηση περιμένει τα νοικιάσει εναέρια μέσα. Και όμως, έδωσε 2.490 εκατ. ευρώ (!) για να πάρει 18 μαχητικά Rafale.

Για αυτή την κυβέρνηση οι μπάτσοι, τα μπατσικά και τα Rafale είναι πιο σημαντικά όχι μόνο από τους γιατρούς και τις ΜΕΘ αλλά και από τους πυροσβέστες, τα πυροσβεστικά οχήματα και αεροπλάνα. 

Όσες "συγκεκριμένες οδηγίες προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση προκειμένου να καθαριστούν τα περιαστικά δάση" και να δίνει ο Χρυσοχοϊδης η πραγματικότητα, όπως φάνηκε και με τη "Μήδεια", είναι ότι οι δήμοι είναι χωρίς επαρκή και κατάλληλο προσωπικό και μέσα. Οι μνημονιακές περικοπές στους δήμους συνεχίζονται αμείωτες. Ο Βορίδης ασχολείται με το αντιδημοκρατικό ν/σ για τις δημοτικές εκλογές και όχι για την ενίσχυση των δήμων για αντιπυρική προστασία.  

Αλλά πάνω από όλα αυτή η κυβέρνηση "έδωσε το πράσινο φως" για τέτοιες καταστροφές με το περιβαλλοκτόνο ν/σ Χατζηδάκη που ψήφισε 1 χρόνο πριν. Ένα ν/σ - εμπρηστή για τα εναπομείναντα δάση που στο όνομα της "διευκόλυνσης των επενδύσεων" δίνει τη δυνατότητα να αναπτυχθούν τουριστικές επιχειρηματικές δραστηριότητες και περαιτέρω επέκταση των αιολικών πάρκων και της μεταλλευτικής δραστηριότητας.

Και το έγκλημα συνεχίστηκε με τους δασικούς χάρτες. Όπως έγραφε πέρυσι η Καθημερινή (https://www.kathimerini.gr/society/1086512/apo-tin-archi-oi-dasikoi-chartes): "Με μια απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος πολλαπλασιάζονται οι περιπτώσεις αποχαρακτηρισμού δασών και δασικών εκτάσεων (σε πολλές περιπτώσεις παρά την αντίθετη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας) και οι δασικοί χάρτες, ακόμα κι όσοι έχουν κυρωθεί, (το 55% της χώρας) θα πρέπει να αναρτηθούν… από την αρχή. Η υψηλού ρίσκου και αγνώστων συνεπειών απόφαση όχι μόνο κάνει αδύνατη την ολοκλήρωση του έργου έως το 2021, όπως είχε δεσμευθεί η χώρα έναντι των θεσμών, αλλά πιθανότατα θα οδηγήσει ολόκληρο το έργο στις ελληνικές καλένδες. Η απόφαση, την οποία υπογράφει ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, έχει στόχο να προστεθούν σειρά διοικητικών αποφάσεων που, κατά τη γνώμη του υπουργείου, πρέπει να οδηγήσουν σε εξαίρεση των δασικών εκτάσεων από τον δασικό χάρτη (δηλαδή τον αποχαρακτηρισμό τους) ακόμα κι αν αυτές είναι σήμερα δασικές. Ας δούμε ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες κατηγορίες αποχαρακτηρισμών:...Μια τρίτη κατηγορία αφορά άδειες εγκατάστασης βιομηχανικών και τουριστικών μονάδων, ανεξαρτήτως σε ποιο στάδιο αδειοδότησης βρίσκονται και από ποιον εκδόθηκαν. Με άλλα λόγια, μια τουριστική μονάδα που έλαβε έγκριση λ.χ. από το υπουργείο Τουρισμού δεν χρειάζεται να ελεγχθεί από το δασαρχείο, αν στην έκτασή της περιλαμβάνει δασικά κομμάτια." Είχε προηγηθεί και η απόφαση 2499/2012 του Συμβουλίου της Επικρατείας (με εισηγήτια την νυν ΠτΔ Σακελλαροπούλου) που επιτρέπει την ανάπτυξη αιολικού πάρκου σε αναδασωτέες περιοχές.

Τα Γεράνεια Όρη ήταν πάντα στο στόχαστρο μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. Ο Όμιλος του Μυτιληναίου προσπάθησε να κάνει εργοστάσιο εξόρυξης βωξίτη και να στήσει ανεμογεννήτριες στα Γεράνεια Όρη. Μετά από κινητοποίηση των κατοίκων η κατασκευή σταμάτησε. Για τις εξορύξεις βωξίτη και τα αιολικά πάρκα εκκρεμούν τέσσερις αδειοδοτήσεις που δεν προχωρούσαν λόγω της προστασίας της δασικής έκτασης. Το 2017, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), που είχε καταθέσει για έγκριση (και περιβαλλοντική άδεια) η ΔΕΛΦΟΙ – ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε. (ιδιοκτησίας Μυτιληναίου) προκειμένου να πραγματοποιηθούν γεωτρήσεις για κοιτάσματα βωξίτη στα Γεράνεια Όρη, απορρίφθηκε ομόφωνα από τα Δημοτικά Συμβούλια της περιοχής και από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής.

Η “Πρωτοβουλία Πολιτών της Κορίνθου Ενάντια στις Ανεμογεννήτριες” είχε προειδοποιήσει, από τό 2012, ότι "στην ευρύτερη περιοχή των Γερανείων Ορέων, πέντε εταιρείες κοινοπραξίες, ελληνικών και ξένων συμφερόντων, έχουν αναπτύξει ένα σχεδιασμό βιομηχανικής κλίμακας παραγωγής Αιολικής Ενέργειας, με τοποθέτηση 65 ανεμογεννητριών κατά μήκος ολόκληρης της οροσειράς" αλλά το πιο εντυπωσιακό ήταν το, από 19/12/2011, Δελτίο Τύπου του Εξωραϊστικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Σχίνου "ΤΑ ΓΕΡΑΝΕΙΑ" που ξεκινάει: "Ο Σύλλογός μας ενημερώθηκε για την αδειοδότηση από το Δασαρχείο Κορίνθου, Υπουργείο Περιβάλλοντος και την Αρχή Ρυθμιστικής Ενέργειας, εγκατάστασης ανεμογεννητριών στα Γεράνεια Όρη. Η επίσημη θέση του Δ.Σ. του συλλόγου μας καθώς και πολλών κατοίκων της περιοχής μας είναι κάθετα αντίθετη στη μετατροπή της οροσειράς των Γερανείων σε ζώνη βιομηχανίας παραγωγής αιολικής ενέργειας" και καταλήγει: "Το πιο ανησυχητικό είναι ότι πολλές περιοχές που στήθηκαν βιομηχανίες παραγωγής αιολικής ενέργειας κάηκαν πριν την εγκατάστασή τους (βλέπε Ελικώνας, Κιθαιρώνας, Πάρνηθα, Κάρυστο κλπ.). Η περιοχή μας δεν έχει καεί. Αν λοιπόν όλως τυχαίως καεί τώρα, το μόνο που μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα είναι υπεύθυνες αυτές οι εταιρίες που έχουν συμφέρον να πάρουν τις εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις."

Η "πράσινη ανάπτυξη" τους είναι "μαύρη καταστροφή" για μας. Να τους ανατρέψουμε!