Η πανδημία εξελίσσεται με δραματικές διαστάσεις στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ήδη, η ανθρωπότητα μετράει 1.400.000 νεκρούς. Παντού, οι εγκληματικές επιλογές των κυβερνήσεων στην αντιμετώπιση της πανδημίας, από τα διαλυμένα δημόσια συστήματα Υγείας μέχρι την απουσία κάθε κρατικής παρέμβασης απέναντι στην εργοδοτική υγειονομική ασυδοσία στους χώρους εργασίας, κάνουν την οργή του κόσμου να ξεχειλίζει.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι πρόσφατες ανακοινώσεις των κλινικών δοκιμών δύο πιθανών εμβολίων κατά της covid-19 (από την κοινοπραξία Pfizer/BioNTech με ποσοστό αποτελεσματικότητας 90% και της Moderna με 94,5%) αποτέλεσαν μία πηγή ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους.
Όμως, ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι τα ανακοινωμένα ποσοστά αποτελεσματικότητας είναι πραγματικά, εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλά εμπόδια προτού αυτά (ή/και άλλα) εμβόλια χρησιμοποιηθούν ευρέως ώστε η πανδημία να αποτελέσει παρελθόν.
O στόχος της εμπορικής διάθεσης ενός εμβολίου μέσα σε 12-18 μήνες από την εμφάνιση του ιού είναι, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, αναποτελεσματικός και επικίνδυνος. Μέχρι τώρα, το πιο «γρήγορο» εμβόλιο ήταν αυτό για την παρωτίτιδα που βγήκε σε μαζική διάθεση σε 4 χρόνια.
Πόσο αποτελεσματικό;
Ακόμη κι αν ένα εμβόλιο αποδειχθεί κλινικά αποτελεσματικό δεν σημαίνει ότι θα είναι και εξίσου αποτελεσματικό σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως της κατάστασης της υγείας τους. Για παράδειγμα, ακόμη και στις καλύτερες χρονιές, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της κοινής γρίπης δεν ξεπερνά το 70% και σε ορισμένες χρονιές έχει πέσει και στο 40% λόγω μεταλλάξεων του ιού.
Τα συγκεκριμένα εμβόλια της Pfizer/BioNTech και της Moderna χρησιμοποιούν κλώνους mRNA. Πρόκειται για κομβικής σημασίας πλεονέκτημα σε σχέση με τα παραδοσιακά εμβόλια κυρίως γιατί δεν προκαλούν λοίμωξη. Όμως, το μεγάλο μειονέκτημα είναι ότι τέτοια εμβόλια δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν για την παραγωγή εμπορικού εμβολίου για ανθρώπους, πόσο μάλλον για χρήση σε μαζική κλίμακα.
Επίσης, το mRNA είναι αρκετά ευαίσθητο και απαιτεί προσεκτική αποθήκευση και χειρισμό σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Το εμβόλιο της Pfizer πρέπει να διατηρείται κατεψυγμένο στους -70 βαθμούς Κελσίου έως και λίγες ημέρες πριν από τη χρήση του. Αυτό απαιτεί ειδικούς καταψύκτες.
Ακόμη όμως κι αν λυθούν όλα αυτά τα ζητήματα, η περίπλοκη αλυσίδα παραγωγής, συσκευασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς θα χρειαστεί μήνες προκειμένου να συγκροτηθεί.
Τα συγκεκριμένα εμβόλια απαιτούν επίσης να χορηγηθούν δύο δόσεις με διαφορά τριών εβδομάδων προτού ξεκινήσουν να προσφέρουν σημαντική προστασία. Ακόμη και με το καλύτερο σενάριο, η πανδημία βρίσκεται σε τόσο μεγάλη έξαρση που η βοήθεια από πλευράς εμβολίου δεν θα φανεί σύντομα.
Η Pfizer δήλωσε ότι αναμένει να έχει έως και 50 εκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλος του έτους (αντιστοιχούν σε μόλις 25 εκατομμύρια άτομα) και ελπίζει να παράγει έως 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις το επόμενο έτος. Και δεδομένου ότι η παγκόσμια ζήτηση για τα εμβόλια θα είναι τόσο υψηλή, θα χρειαστούν δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου από πολλές εταιρείες για να ανοσοποιηθεί γρήγορα ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού.
Οι κυβερνήσεις της Δύσης έτρεξαν να εκμεταλλευτούν τις ανακοινώσεις για να υποσχεθούν ένα δήθεν άμεσο γενικό εμβολιασμό και ένα γρήγορο τέλος της πανδημίας. Οι μετοχές των φαρμακοβιομηχανιών κάνουν πάρτυ στα χρηματιστήρια. "Οι μετοχές ανεβαίνουν και οι προλετάριοι πέφτουν" για να θυμηθούμε τα λόγια της Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Παρά τα μεγάλα λόγια της κυβέρνησης της ΝΔ για την δήθεν ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, υπάρχουν η πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («Health at a glance: Europe 2020. The state of Health in the EU cycle») και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2021 που διαψεύδουν την κυβερνητική προπαγάνδα.
Η Έκθεση αποκαλύπτει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από πλευράς προετοιμασίας αλλά και απόκρισης στις αυξημένες ανάγκες της δημόσιας Υγείας. Στο δείκτη που αφορά τις επιπλέον δαπάνες για το σύστημα Υγείας από το ξέσπασμα της πανδημίας και μετά, η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση πάνω από τη Λετονία. Ο δε προϋπολογισμός για το 2021 δείχνει ότι οι δαπάνες για την Υγεία, εν μέσω πανδημίας, θα είναι κατά 572 εκατομμύρια ευρώ λιγότερες από φέτος!
Και όμως, ο υπουργός Υγείας, Κικίλιας, έτρεξε αμέσως να παρουσιάσει ένα μεγαλόπνοο "Σχέδιο για τον εμβολιασμό των Ελλήνων κατά του κορονοϊού" με κατασκευή 1.018 εμβολιακών κέντρων σε όλη τη χώρα όπου θα μπορούν να εμβολιάζονται 2.117.440 πολίτες το μήνα, από τις αρχές, κιόλας, του 2021. Όμως, το αντίστοιχο κονδύλι στον Προϋπολογισμό είναι μόλις 170 εκατ. ευρώ.
Το ότι η παρουσίαση αυτού του προγράμματος έγινε από μία κυβέρνηση που ρημάζει τη δημόσια Υγεία, χωρίς καν να υπάρχει ούτε το εμβόλιο αλλά ούτε και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την παραγωγή του, δείχνει την προσπάθεια της να μετατοπίσει την ατζέντα από την εγκληματική πολιτική της στην Υγεία σε ένα "εμπόριο ελπίδας" για το μέλλον. Ακόμα και το ποσό που υπάρχει στον Προϋπολογισμό δηλώνει ότι ούτε η κυβέρνηση δεν πιστεύει στα αλήθεια ότι θα κάνει μαζικό εμβολιασμό.
Δεν πρέπει να έχουμε καμία εμπιστοσύνη στους σχεδιασμούς των κυβερνήσεων και των φαρμακοβιομηχανιών.
Κριτήριο το κέρδος
Όσο και αν οι φαρμακοβιομηχανίες προσπαθούν με την παραγωγή του εμβολίου να "ξεπλύνουν" το όνομα τους από τα σκάνδαλα και να παρουσιαστούν ως "σωτήρες της ανθρωπότητας" δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε το βρώμικο ρόλο τους στον καπιταλισμό. Είναι εταιρίες που παράγουν φάρμακα με μοναδικό κριτήριο όχι να σώσουν την ανθρωπότητα από αρρώστιες αλλά το κέρδος τους.
Εξαιτίας τους δεν είχαμε εμβόλιο με την πρώτη εμφάνιση της πανδημίας. Θα μπορούσε να υπήρχε ένα τέτοιο εμβόλιο, δεδομένου ότι ο ιός SARS-CoV-2 που προκαλεί τη σημερινή πανδημία έχει πολλές ομοιότητες με τους κορονοϊούς που προκάλεσαν τις δύο προηγούμενες θανατηφόρες επιδημίες, SARS και MERS, και έτσι να είχαν ήδη σωθεί εκατομμύρια άνθρωποι.
Ακόμα και όταν ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες ήταν απρόθυμες να συμμετάσχουν στον αγώνα για το εμβόλιο. Υπολόγιζαν ότι δεν θα είχε το προσδοκόμενο κέρδος. Η μαζική εξάπλωση της πανδημίας οδήγησε τις φαρμακοβιομηχανίες στο να αλλάξουν προσανατολισμό. Ο ιός εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο τον κόσμο, και κυρίως στην Δύση, και έτσι το μέγεθος της πιθανής αγοράς ενός εμβολίου αυξήθηκε κατακόρυφα. Οι τρεις φαρμακοβιομηχανίες που πωλούν παγκοσμίως τα εμβόλια για την κοινή γρίπη (Sanofi, GlaxoSmithKline και Seqirus) έχουν και οι τρεις μαζί πωλήσεις τέτοιων εμβολίων αξίας 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Οι οικονομικοί αναλυτές των φαρμακοβιομηχανιών προβλέπουν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πάνω από 8 δισεκατομμύρια ευρώ σε παγκόσμιες πωλήσεις εμβολίων για την Covid-19 μέσα στο 2021.
Μαζί όμως με τα κέρδη των φαρμακοβιομηχανιών, το κυνήγι του εμβολίου έγινε πρωταρχικός στόχος των αφεντικών και των κυβερνήσεων, κυρίως για να αποφύγουν τα lockdown και να στηρίξουν την «επανεκκίνηση των οικονομιών». Έτσι, οι κυβερνήσεις γίνανε «χορηγοί» των φαρμακοβιομηχανιών δίνοντάς τους αστρονομικά ποσά.
Η Moderna χρηματοδοτήθηκε με πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, και τώρα σκοπεύει να πουλήσει το εμβόλιο της 32 ευρώ ανά φιαλίδιο (η πραγματική τιμή θα είναι διπλάσια καθώς απαιτούνται δύο δόσεις). Αυτός είναι ο ορισμός του κέρδους των φαρμακοβιομηχανιών μέσα στη πανδημία.
Ανταγωνισμός υπάρχει και ανάμεσα στα κράτη, που τρέχουν για την έγκαιρη εξασφάλιση δόσεων εμβολίων σε βάρος άλλων κρατών. Σ’ αυτόν τον ανταγωνισμό, τα ισχυρά κράτη είναι στη πρώτη γραμμή. Ήδη, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Βρετανία και οι υπόλοιπες πλούσιες χώρες έχουν εξασφαλίσει το σύνολο από τις υποσχόμενες δόσεις εμβολίων. Οι φτωχότερες χώρες δεν θα έχουν πρόσβαση στα εμβόλια, σίγουρα για τα επόμενα τρία χρόνια και ίσως και ποτέ. Και δεν είναι μόνο η διαθεσιμότητα και η τιμή του εμβολίου αλλά και οι υλικοτεχνικές υποδομές της κάθε χώρας.
Το αποτέλεσμα θα είναι ο αποκλεισμός δισεκατομμυρίων φτωχών ανθρώπων από το να εμβολιαστούν. Και αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι ο κορονοϊός θα συνεχίσει να εξαπλώνεται και θα παραμένει κίνδυνος για την ανθρωπότητα.
Για να σωθούμε από την πανδημία το πιο αποτελεσματικό «εμβόλιο» που έχουμε στα χέρια μας είναι οι αγώνες μας. Για δημόσια δωρεάν Υγεία για όλους, για πραγματικά μέτρα προστασίας στις δουλειές μας, στις μετακινήσεις μας, στις σχολές και στα σχολεία μας, στις γειτονιές μας. Για να απαλλάξουμε τις φαρμακοβιομηχανίες και την επιστήμη από τα δεσμά του καπιταλισμού και το κυνήγι του κέρδους που καταστρέφει ανθρώπινες ζωές και να τις βάλουμε να λειτουργούν συνεργατικά και κάτω από εργατικό έλεγχο για να μπορούν πραγματικά να είναι χρήσιμες. Και για να σταματήσουμε τη καταστροφή του περιβάλλοντος που γεννά μολυσματικές ασθένειες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου